عواملی که بعد از تمام شدن بافت روی فرش اعمال می شود
یک فرش نسبت به ابعاد و اندازه ای که دارد مدت زمانی روی دار می ماند و طی این مدت گرد و غبار و یا صدمات احتمالی به فرش وارد می شود، بنابراین بعد از تمام شدن بافت آن را دقیقا وارسی می کنند و با مشاهده سوراخ یا زدگی های احتمالی آن را رفو می کنند. یک فرش بعد از بافته شدن مراحل زیر را می گذارند.
1 – شستشو
2 – پرداخت
3 – دارکشی
عواملی که بعد از تمام شدن بافت روی فرش اعمال می شود
1 – شستشو : شستشو فرش باعث درخشش و نمایان شدن واضح رنگ های اصلی فرش می شود. برای این کار ابتدا فرش را غبارگیری کرده و سپس دقیقا وارسی می کنند و زدگی های احتمالی را برطرف کرده سپس شستشو می دهند. در شستشوی فرش توجه به نکات زیر الزامی است :
-فرش در سطحی صاف روی زمین موزائیک و سیمان پهن شود.
-از مایعات و یا مواد شوینده که خاصیت قلیایی دارند استفاده نشود.
-موقع شستن و یا بعد از آن برای گرفتن آب فرش از ضربه زدن خوداری شود.
-حدالامکان از آویختن فرش برای خشک شدن خوداری گردد. می توان برای خشک شدن ، فرش را روی سطحی صاف پهن کرد.
-از تابش مستقیم آفتاب جلوگیری گردد.
-می توان از مواد ضد بید و نرم کننده به صورت محلول در مایع شوینده استفاده کرد.
2 – پرداخت
این مرحله از اساسی ترین کار فرش است که به دقت و ظرافت خاصی نیاز دارد و فقط افراد با تجربه و ماهر از عهده این کار بر می آیند، زیرا کوچکترین خطا و ناهمواری، نایکنواختی پرزها موقع پرداخت ممکن است به فرش لطمه جبران ناپذیری وارد آورد. بعضی بافنده ها پرز فرش را بعد از هر یک رج بافتن با قیچی کوتاه می کنند ولی روش کلی آن است که فرش را باید برای پرداخت به افرادی که در این حرفه مهارت خاص دارند سپرد. برای این کار قالی را بعد از اتمام بافت به کارگاه می سپارند و در آنجا با دستگاه پرداخت این عمل را انجام می دهند. این کار با توجه به رجشمار قالی و طول پرز متناسب با آن انجام می شود. بدیهی است هر چه رجشمار قالی بیشتر باشد قالی ظریفتر بوده و دارای طول پرز کمتری است.
3- دارکشی :
وقتی فرش را از دار پایین می آورند بعد از پاک کردن و زدودن گرد و غبار آن را بررسی می کنند با مشاهده سرکجی آن را با عمل دارکشی از بین می برند. البته اگر سرکجی فرش زیاد نبوده و در حدی باشد که بتوان آن را رفع کرد. طرز دارکشی بدین طریق است که فرش را با مشاهده سرکجی به کارگاه برده، این کارگاه دارای کف پوش چوبی است. ابتدا اندازه واقعی فرش را درکادر مشخص خودش روی تخته معین می کنند. سپس فرش را داخل کادر می گذارند در این صورت مشخص می شود که کدام قسمت فرش سرکجی دارد که به این طریق مقدار کجی آن مشخص می شود. سپس چهار گوشه فرش را به وسیله میخ بر روی تخته ها محکم می کنند. کناره های صاف و بدون عیب قالی را روی تخته ها محکم می کنند. کناره های صاف و بدون عیب قالی را روی تخته میخکوب می کنند و جاهای کج قالی را بعد از کمی آب زدن می کشند، این کشش باید در حدی باشد که باعث پاره گی چله ها نشود. قالی چند ساعت در این حالت باقی می ماند تا کجی اش از بین برود. ممکن است چند بار این کار تکرار شود و هر دفعه معمولا تا 48 ساعت قسمت کج قالی در حالت میخکوب باقی بماند. بعد از این کار قالی در حالت میخ شده می ماند تا کاملا خشک شود لازم به توضیح است که هر چه رجشمار قالی بالاتر بوده و از ظرافت بالایی برخوردار باشد عمل دارکشی و رفع سرکجی آن مشکل تر می باشد.