آشنایی با رنگرزی
آشنایی رنگرزی یعنی آغشته کردن الیاف به مواد رنگی یا به عبارت دیگر رنگرزی یعنی تثبیت یک ماده رنگ دار بر روی سطح مورد نظر است. این عمل هم با دست و هم با ماشین قابل انجام است . رنگهای مورد استفاده می توانند به شکل پود، محلول، خمیر و یا کریستال باشند. هنر رنگرزی آن است که رنگ مناسب زمینه مورد نظر اصلی و سایر سطوح یا رنگهای مجاور را بکار برد و نتیجه کار بصورتی باشد که که رنگ بدست آمده در مقابل سایش و شستشو مواد شیمیایی مانند اسید، بازها و حلال ها و نور خورشید، حرارت، گرد و غبار و … یکنواخت و دارای حداکثر مقاومت باشد. رنگ و رنگرزی نقش مهم در فراهم سازی و ارائه یک فرش خوب دارد. به کار گیری رنگهای طبیعی در رنگرزی الیاف بطور سنتی یکی از حرفه های ارزشمند در بخش قالیبافی می باشد. رنگرزی مواد اولیه ممکن است به دو گونه و در دو زمان انجام می شود.
1.رنگرزی قبل از عمل ریسیدن
2. رنگرزی کلاف نخ
برای رنگرزی الیاف یا کلاف نخ وسایل گوناگونی وجود دارد. بهره گیری از همین روش و وسایل ساده و گرفتن نتیجه مطلوب و قابل توجه و رنگی با ثبات در برابر نور و شستشو و… نشان دهنده تسلط به کار و تجربه مفید رنگرزان می باشد. نکاتی که در رنگرزی باید به آن توجه شود عبارتند از :
1.از ظروف تمیز برای رنگرزی استفاده شود.
2. رنگها در مقابل هوا و تابش نور و مواد سازنده ظروف حساسند و بنابراین به محض آماده شدن باید مصرف شوند.
3. آب اغلب نقاط ایران دارای کلسیم و منیزیم و مواد آلی هستند. این املاح برای رنگرزی مناسب نیستند و باعث تغییر رنگ یا عدم رنگ پذیری صحیح می شود. بنابراین آب مورد استفاده در رنگرزی باید عاری از این نوع املاح باشد.
4. رنگرزی برای مدت مشخص و به آرامی انجام شود و کلاف های رنگ بصورت شناور در حمام باشند تا رنگ بر روی الیاف ثابت شود.
5. مقدار پشمی که در حمام رنگ قرار می گیرد و مقدار مواد رنگی و مدت زمانی که برای آن مقدار صرف می شود باید مشخص باشد و بر روی کاغذ یا برگه ثبت شود.
6. بعد از عملیات رنگرزی باید الیاف یا کلافها شسته شوند و در نهایت خشک شوند.
7. مقدار رنگ و دندانه مورد مصرف متناسب به اندازه انتخاب شود.
